Thái tử Nghi Cựu và Bao Tự

Mối tình mẫu tử là sức mạnh thiêng liêng, dù cho loài người hay loài vật vẫn không khác gì mấy.

Vua U Vương nhà Châu hàm mê tửu sắc, được Bao Hướng dùng mỹ kế dâng nàng Bao Tự để chuộc tội. Bao Tự có sắc đẹp, khiến U Vương đêm ngày mê mẩn, giấu trong cung Quỳnh đài để say tình cá nước, một phút không rời. Khi xem trăng, khi sánh nguyệt, khi đối ẩm, lúc ca xang, chẳng thiết gì đến việc triều chính nữa. Trăm quan thấy vật đều than thở lo lắng.

Có người đem chuyện vua say mê Bao Tự nói cho Thân Hậu hay. Thân Hậu tức giận, một hôm dẫn bọn cung nga đến cung Quỳnh đài xem hư thiệt. Vừa đến nơi, Thân Hậy thoáng thấy U Vương đang cùng Bao Tự kề vai ấp má. Thân Hậu bước vào, Bao Tự vẫn ngồi im, liếc mắt đưa tình nhìn vua, chứ không đứng dậy chào đón. Thân Hậu quá tức, không dằn được, chỉ vào mặt Bao Tự mắng:

- Loài tiện tỳ, mi ở đâu dám đến đây làm nhơ nhớp cung vi?

Vừa nói vừa muốn xốc tới. U vương sợ Thân Hậu làm hỗn, vội đứng dậy cản lại và nói:

- Đây là mỹ nhơn của trẫm mới dùng, chưa định ngôi thứ nên chưa kịp đến ra mắt chánh hậu, xin đừng chấp nhứt làm chi.

Thân Hậu mắng nhiếc một hồi rồi lui ra. Bao Tự hỏi U Vương:

- Người ấy là ai mà hung dữ lắm vậy?

U Vương nói:

- Ấy là Hoàng hậu. Ngày mai khanh phải đến làm lễ ra mắt.

Bao Tự làm thinh, rồi ngày mai cũng chẳng đi chào Hoàng hậu.

Từ khi biết rõ sự tình, Thân Hậu lòng buồn rười rượi, ngày đêm than thở mãi trong cung. Thái Tử Nghi Cựu thấy thế quỳ tâu:

- Tâu mẫu hậu, mẫu hậu đã làm chúa tể trong tam cung lục viện, oai quyền như thế chẳng hay có điều chi bất bình mà buồn bã?

Thân Hậu đỡ con dậy, hai hàng nước mắt ràn rụa nói:

- Con ơi, Phụ Vương con đắm say Bao Tự, không kể gì đến mẹ nữa. Thân mẹ dù có bị bạc bẽo cũng chẳng sao, duy có giang sơn sự nghiệp sau này ắt phải tan tành vì con khốn nạn đó.

Thái Tử nghe nói vừa buồn vừa giận, cầm tay Thân Hậu nói:

- Xin mẹ chớ sầu bi. Ngày mai là ngày Sóc, Phụ Vương con thế nào cũng lâm triều, chừng ấy mẹ sai cung nữ đến cung Quỳnh đài bẻ phá bông hoa, dụ Bao Tự ra khỏi cung, con sẽ đánh hắn một trận để trả thù cho mẹ. Dù Phụ Vương có trách mắng, con xin cam chịu.

Thân Hậu lắc đầu nói:

- Con chớ nên nóng nảy như thế. Để thủng thẳng mà liệu kẻo lâm vào độc kế của con dâm phụ đó.

Thái Tử Nghi Cựu hậm hực ra về.

Sáng hôm sau quả nhiên U Vương lâm triều, Nghi Cựu bèn sai một số cung nhân qua nới Quỳnh đìa chẳng nói gì hết, cứ việc vác cây đập phá bông hoa. Bọn thế nữ trong đài trông thấy, thất kinh chạy ra cản lại và la lớn:

- Hoa này vốn của Chúa thượng trồng để cho Bao nương nương ngoạn cảnh, chớ nên phá phách mà tội chẳng nhỏ.

Bọn cung nhân vẫn không ngừng tay, ứng tiếng đáp:

- Bọn ta vâng lệnh Đông cung Thái tử đến bẻ hoa nầy về dâng cho Chánh hậu, ai dám cản trở.

Hai bên cãi vã nhau om sòm làm cho Bao Tự đang mơ màng giấc điệp, bỗng giật mình thức dậy bước ra xem, thấy bông hoa tơi tả, cả giận, toan bước tới đánh bọn cung nữ, chẳng dè Thái Tử núp gần đấy, nhảy tới trợn mắt hét:

- Nghiệt phụ, ngươi là người chi? Danh vị thế nào mà dám xưng là nương nương, chẳng biết ai hết. Nay ta làm cho ngươi thấy cái “nương nương” của ngươi.

Dứt lời, Thái Tử nắm đầu Bao Tự tát cho mấy cái. Bao Tự đau quá rú lên. Bọn cung nữ sợ quá đồng quỳ mọp dưới đất thưa:

- Xin Thái Tử khoan dung kẻo phiền lòng Chúa thượng.

Thái Tử Nghi Cựu chưa hả giận, nhưng sợ đánh sẩy tay, bèn buông Bao Tự ra, rồi chỉ vào mặt nói:

- Nếu mi còn ngạo nghễ ta chẳng bao giờ để cho mi sống yên.

Nói xong, Thái Tử quay gót trở về.

Nhận xét:

Tình mẫu tử là mối dây liên hệ thiêng liêng, dù trong hoàn cảnh nào chúng ta vẫn thấy. Thói thường tình mẹ thương con bao la như trời bể, trái lại tình con đối với mẹ nhiều lúc lại lạt phai.

Thái Tử Nghi Cựu đã hành động thương mẹ một cách vô cùng sâu đậm. Nghi Cựu còn bé, không biết làm sao để trả thù cho Thân Hậu, đến gây chuyện đánh Bao Tự, tuy việc làm của trẻ con song biểu hiện được mối tình thiêng liêng cao cả.

Trong tích truyện không thiếu gì những tấm gương hiếu thảo, như ở đây một khía cạnh nổi bật lên cho chúng ta thấy là Nghi Cựu bướng bỉnh, gan dạ một cách buồn cười. Đánh Bao Tự, Nghi Cựu chỉ biết làm cho mẹ vui lòng chứ không nghĩ đến tai hại là Bao Tự được vua cha yêu. Tâm trạng của một anh chàng Thái Tử trẻ tuổi đã được diễn tả rất đúng đắn trong hành động ấy.

Chỉ thương hại cho Nghi Cựu vì quá trẻ tuổi, không biết đến những tai hại về sau. Sắc đẹp là một vũ khí nguy hiểm nhứt trong đời, thành phải nghiêng, nước phải đồ cũng vì sắc đẹp, thì một chàng Thái Tử ngây thơ như vậy làm sao chống lại với vũ khí nguy hiểm của Bao Tự đang có trong tay? Vì thương mẹ, Nghi Cựu chỉ gây ra những mâu thuẫn nguy hiểm sau này mà thôi.

Bởi vậy, một việc làm tuy ở trong lẽ phải nhưng không có lợi thì cũng không nên làm. Kẻ có trí bao giờ công việc cũng phải đắn đo trước.