Cấp Tử và Công tử Thọ, Sóc

- Cây một cội trái chua trái ngọt,
Nước một nguồn dòng đục dòng trong
- Bên một chấm đen to tướng lại nổi lên hai điểm son sáng ngời.

Vệ Tuyên Công là kẻ ham dâm dục, lúc chưa lên ngôi đã tư thông với vợ lẻ của người cha là nàng Di Khương sanh được một trai tên Cấp Tử, giao cho Công Tử Chức trông nom.

Khi Cấp Tử lên mười sau tuổi, Vệ Tuyên Công cho người sang hỏi con gái vua Tề về làm vợ Cấp Tử.

Thọ và Sóc tuy hai anh em ruột, song tính tình rất khác nhau. Thọ thì tánh hiền hậu, nhân từ, thương yêu Cấp Tử như anh ruột, còn Sóc thì độc ác, hiểm hóc, chẳng những ghét Cấp Tử mà còn hiềm khích với Thọ nữa. Sóc muốn tiếm ngôi của Thọ sau nầy nên định ý trước tiên hại cho được Cấp Tử, rồi sau mới lập mưu hại Thọ.

Một hôm Sóc nói với mẹ:

- Nay tuy thân phụ rất thương yêu mẹ con ta, song Cấp Tử là anh, chúng con là em, sau nầy Cấp Tử thế nào cũng được nối ngôi. Hơn nữa, vì mẹ mà Di Khương bị vua bạc đãi, nếu sau nầy Di Khương được lên làm quốc mẫu thì mẹ con ta không tránh khỏi tai vạ.

Nàng Tuyên Vương tâm trạng trước kia khác, bây giờ khác. Trước kia hy vọng làm vợ Cấp Tử, nên muốn mua chuộc lòng Vệ Tuyên Công, để sau nầy truyền ngôi lại cho Cấp Tử mà vợ chồng vui hưởng phú quý. Bây giờ thì đã có hai con với Vệ Tuyên Công, hy vọng ấy đâu còn nữa, nên bàn mưu với Sóc để hại Cấp Tử.

Vì vậy, thỉnh thoảng có những gièm pha xoi bói.

Ngày kia, nhằm ngày sinh nhật của Cấp Tử, Công tử Thọ làm tiệc rượu chúc mừng, có Công tử Sóc đến dự. Trong bữa tiệc Công tử Thọ chuyện trò rất thân mật, Sóc tỏ ý khó chịu, thoái thác lui về trong lòng rất căm phẫn.

Về đến cung, Sóc làm bộ khóc lóc với mẹ:

- Con vì lòng tốt mà dự tiệc với Cấp Tử, thế mà Cấp Tử lúc say rượu lại giở trò đùa, gọi con bằng con và nói: “Mẹ của mày tức là vợ của ta, mày phải gọi ta bằng cha mới phải”. Con rất lấy làm xấu hỏi, xin mẹ xét nghĩ.

Tuyên Khương tin là thiệt, chờ Vệ Tuyên Công vào cung khóc lóc thuật lại mọi điều, lại nói thêm rằng:

- Cấp Tử cố tình muốn làm nhục thiếp, nên đã có lúc nói nhiều câu lỗ mãng.

Vệ Tuyên Công hỏi:

- Thằng súc sinh ấy đã nói những lời gì phạm đến ái khanh?

Tuyên Khương sụt sùi nói:

- Thiếp được nghe nó nói rằng: “Mẹ ta là Khương Di, vợ của ông nội ta mà phụ thân ta còn lấy làm vợ được thay, huống hồ Tuyên Khương là vợ của ta mà ta không lấy được sao? Nay ta chỉ cho phụ thân ta mượn đỡ mà thôi. Ngày nào đó ta sẽ lấy lại và lấy luôn cả ngôi nước Vệ nữa.

Vệ Tuyên Công nghe nói cả giận, kêu Công tử Thọ vào hỏi.

Công tử Thọ nói:

- Thưa phụ thân, Cấp Tử là đứa con chí hiếu, chẳng bao giờ có những lời nói lỗ mãng như thế.

Vệ Tuyên Công không biết phân xử lẽ nào, bèn đòi Khương Di đến trách mắng đủ điều, Khương Di đau đơn không chịu nổi, thắc cổ tự vận.

Cấp Tử quá thương mẹ, nhưng không nói ra chỉ ôm bụng khóc thầm.

Giết được Khương Di, mẹ con Công Tử Sóc vẫn chưa thôi, ngày đêm ép buộc Vệ Tuyên Công phải làm cách nào giết cho được Cấp Tử mới nghe.

Vệ Tuyên Công nói:

- Cấp Tử không có tội chi, nếu đem ra giết đi thiên hạ sẽ chê cười.

Tuyên Khương nói:

- Khương Di thác oan thế nào Cấp Tử cũng vì mẹ mà trả thù, nếu Chúa công không giết Cấp Tử thì mẹ con tôi không làm sao ở yên trong cung được.

Vệ Tuyên Công cực chẳng đã phải nghe theo, tìm cách giết Cấp Tử cho ổn thỏa để che mắt thiên hạ. Gặp lúc Tề Hi Công sang mượn quân nước Vệ, Vệ Tuyên Công mới bày mưu với Công Tử Sóc sai Cấp Tử cầm cờ tiết trắng đi sứ nước Tề, rồi cho võ sĩ phục giữa đường mà giết.

Công tử Sóc được kế rất mừng, triệu tập bọn côn đồ dặn đến núp nơi Sằng dã là chỗ đường thủy giáp chuyền với đường bộ, hễ thấy có người cầm cờ trắng đi ngang qua là nhảy ra giết lập tức.

Sắp đặt xong, Công Tử Sóc trở về cung thuật lại cho Tuyên Khương hay. Tuyên Khương mừng rỡ vô cùng.

Công tử Thọ thấy mặt mẹ mình hớn hở, sanh nghi dò hỏi sự tình. Tuyên Khương ngỡ Công tử Thọ cũng đã biết việc ấy rồi, nên không giấu giếm gì cả, đem đầu đuôi câu chuyện kể lại.

Công tử Thọ thất kinh, nhưng biết âm mưu mẹ mình đã định sẵn không thể can gian được nữa, nên lén qua nói với Cấp Tử.

Cấp Tử ngồi thẫn thờ không đáp.

Công tử Thọ nói:

- Đường đi từ đây sang Tề thế nào cũng phải qua Sằng dã, mà qua đó tánh mạng anh dữ nhiều lành ít. Chi bằng anh trốn sang nước khác để thoát nguy rồi sau nầy sẽ liệu.

Cấp Tử đáp:

- Đạo làm con, nếu không nghe lời cha mẹ đâu còn là hiếu thảo. Vả lại, nếu phụ vương đã có ý giết con thì dẫu ta có sống cũng chắc ích gì.

Nói xong sửa soạn hành trang từ biệt Công Tử Thọ, xuống thuyền theo đường thủy sang nước Tề. Công Tử Thọ khuyên can đến bực nào Cấp Tử cũng không nghe.

Công Tử Thọ đứng nhìn theo, đôi dòng lòng không vơi, nghĩ thầm:

- Anh ta quả là một người hiếu thảo, nếu để anh ta chết, sau nầy ta còn mặt mũi nào nối ngôi. Trong hoàn cảnh này chỉ có cái chết của ta, may ta mới thức tỉnh lòng thương xót của cha mẹ ta và đem lại cho gia đình sự thảo luận được.

Nghĩ rồi liền chọn một con thuyền, đem đủ vật thực, gọi vài tên tùy tùng, bảo chèo theo cho kịp thuyền của Cấp Tử để cùng dự tiệc tiễn biệt.

Chẳng bao lâu hai thuyền gặp nhau, Công Tử Thọ gọi Cấp Tử sang thuyền mình. Cấp Tử nói:

- Em theo anh làm gì vậy?

Công Tử Thọ đáp:

- Anh đi đường xa, em muốn dâng anh một chén rượu tiễn hành để tỏ tình mong nhớ.

Nói rồi rót một chén rượu đầy trao cho Cấp Tử. Nhưng vừa nâng chén chưa kịp ói thì nước mắt đã tuôn tràn, chảy vào ly rượu.

Công Tử Thọ sụt sùi nói:

- Em khóc làm nước mắt rơi vào ly rượu thật vô lễ.

Cấp Tử nói:

- Anh chỉ muốn uống những giọt nước mắt ấy để được giữ mãi vào lòng tấm thâm tình của em.

Công Tử Thọ rót thêm một chén rượu nữa trao cho Cấp Tử. Hai anh em vừa uống vừa khóc. Nước mắt càng hòa với rượu bao nhiêu thì rượu càng nồng bấy nhiêu.

Công Tử Thọ cốt phục rượu cho Cấp Tử thật say, nên cứ ép mãi. Một lúc sau Cấp Tử vì vị tình em uống đến say mèm, nằm vật xuống khoang thuyền ngủ thiếp.

Công Tử Thọ ôm Cấp Tử khóc một lúc lâu rồi bảo bọn thủ hạ:

- Lệnh vua bảo phải đi gấp mà anh ta say nên trễ nãi vậy ta phải đi thế mới được.

Nói rồi nhổ cây cờ trắng trên thuyền Cấp Tử cắm sang thuyền mình, và viết một bức thư dặn tên quân hầu lúc nào Cấp Tử thức dậy sẽ đưa.

Đoạn Công Tử Thọ cứ thẳng đường sang Sàng Dã. Vừa đến nơi bọn côn đồ thấy có ngọn cờ tiết trắng kéo nhau chạy đến ào ra bắt. Công Tử Thọ chỉ vào mặt bọn chúng nói:

- Ta là Cấp Tử, Thế Tử nước Vệ, phụng mệnh sang nước Tề đi sứ, sao chúng bây dám cản trở?

Bọn côn dồ nói:

- Người đã là Cấp Tử thì đừng có xưng hô làm gì cho uổng tiếng. Chúng ta tuân lệnh Vệ hầu ra đây lấy đầu ngươi.

Nói xong bọn côn đồ áp lại chém đầu Công Tử Thọ bỏ vào một cái hộp, rồi đoạt lấy cờ tiết mang về.

Bọn gia nhân theo hầu Công Tử Thọ sợ hãi chạy tán loạn.

Còn Cấp Tử khi tỉnh rượu mở mắt ra không thấy Thọ đâu lại nhận được bức thư trong lòng hoảng hốt mở thư ra xem, trong thư chỉ thấy một hàng chữ như sau:

“Em đi thay anh, anh tìm nới lánh nạn.”

Cấp Twur khóc òa, vội vã bảo bọm tùy tùng:

- Hãy chèo thuyền đi cho mau kẻo chúng lầm giết mất em ta.

Bọn tùy tùng tuy không hiểu gì cả, nhưng cũng cố sức chèo đi rất mau. Thuyền lướt sóng dưới ánh trăng vàng rực, lăn tăn trên mặt sông dài. Cảnh vật êm đềm, nhưng lòng người rộn rã, Cấp Tử chỉ nghĩ đến sinh mạng em mình nên hối thúc liên hồi làm cho mấy tên quân chèo thuyền mệt lã. Một lúc sau thấy đàng xa có bóng thuyền nhấp nhô, Cấp Tử nhìn rõ mừng rỡ hét to:

- Em ta còn sống, thực lòng trời không phụ.

Một tên quân hầu đưa mắt nhìn một lúc nói:

- Thưa Thế Twur, thuyền đó đang đi về phía chúng ta.

Cấp Tử ngơ ngác chưa biết thế nào thì thuyền nọ đã ừ phía xa phăng phăng rẽ nước đi đến.

Trên thuyền không thấy Công Tử Thọ, chỉ thấy một bọn côn đồ gươm giáo sáng ngời. Cấp Tử lòng nghi ngại hỏi:

- Các ngươi phụng mệnh chúa công đã làm xong nhiệm vụ chưa?

Bọn côn đồ nghe nói tưởng người của Công Tử Sóc sai đến tiếp ứng nên bưng chiếc hộp có đựng đầu Công Tử Thọ đưa ra và nói:

- Chúng tôi đã thành công.

Cấp Tử vừa cầm đến chiếc hộp vùng ngã ra khóc to nói:

- Ôi thôi! còn gì em ta nữa.

Bọn côn đồ ngơ ngác vừa đưa mắt nhìn nhau, Cấp Tử nói tiếp:

- Ta đây mới chính là Cấp Tử, Vì ta có tội nên cha ta sai giết, chứ Công Tử Thọ là em ta nào có tội chi.

Bọn côn đồ biết mình đã giết lầm, thất kinh nói nhỏ với nhau:

- Thế nầy thì phải giết cả nó nữa mới chuộc nổi tội của chúng ta đã lầm lẫn.

Nói xong, bọn côn đồ áp lại chặ đầu Cấp Tử bỏ chung vào một hộp, rồi chéo thuyền đi, để mặc cho bọn quân hầu của Cấp Tử ngồi run rẩy trong thuyền, mặt mày tái ngắt.

về đến thành Vệ, bọn côn đồ đem chiếc hộp và lá cờ trắng dâng lên cho Công Tử Sóc, kể lại sự giết lầm, lòng vẫn nơm nớp lo sợ Công Tử Sóc trách mắng. Chẳng dè Công Tử Sóc không giận mà lại còn vui mừng, đem vàng lụa thưởng cho bọn chúng rất hậu, rồi vào cung nói với mẹ.

Tuyên Khương buồn vui lẫn lộn. Buồn vì mất con, vui vì đã giết được Cấp Tử, trừ được hậu họa cho mình.

Người sau có thơ:

Hai chiếc đầu rơi mộ mối tình
Hồn oan ôm hận khóc xuân xanh
Lòng cha vi có không thương xót
Thà chết cho tròn nghĩa đệ huynh.

Nhận xét:

• Trong đời, cái gì cao đẹp nhất thì cũng có những cái tồi bại nhất. Trong lãnh vực tình yêu cũng thế. Tình yêu tượng trưng cho cao đẹp thì tình yêu cũng sanh ra không biết bao nhiêu khía cạnh xấu xa bỉ ổi.

Một người đàn ông như Vệ Tuyên Công dâm loạn đến nỗi lấy vợ cha, đoạt vợ con, xem tình yêu thiêng liêng của con người chỉ là một trạng thái dâm dục, không cần kể đến luân thường đạo lý gì cả. COn người như vậy bảo sao không mất hết trí năng? Đem việc dâm loạn làm thú vui trên đời, đến nỗi nghe lời đàn bà giết chết con mình, không một chút đau đơn. Thế mà kẻ ấy lại là một ông vua, một vị chúa tể cai trị cả muôn dân.

Ôi, tình phụ tử cao cả biết bao nhiêu, thế mà lại có những người cha giết con trong trường hợp bỉ ổi như vậy.

Thạch Thác giết con để cuuws môn dân vì đứa con làm hại dân hại nước, còn Vệ Tuyên công thì nghe lời đàn bà giết con để được người đàn bà mình yêu ưa thích. Hai trường hợp giết con nằm trong hai lãnh vực, một đàng là cao thượng, một đàng là hạ tiện, đáng khinh.

Đến như nàng Tuyên Khương, trước định làm vợ Cấp Tử, nhưng sau được Vệ Tuyên Công sủng ái quên cả Cấp Tử, đem thân hầu hạ Vệ Tuyên Công để rồi mưa hại Cấp Tử Người đàn bà như thế thì tư cách làm sao cao quý được.

Nàng Tuyên Khương không khác gì những bà gì ghẻ độc ác nhất trong đời nầy. Đó là những người thuộc vào hàng hạ tiện.

Công Tử Sóc đi lưu dòng máu của Vệ Tuyên Công và mẹ là Tuyên Khương, tánh tình độc ác, hiểm hóc, mưu lợi riêng mình, mưu giết cả hai anh để đoạt ngôi của Vệ Tuyên Công sau nầy. Ôi, đó là những phường gian ác, đời nào cũng chẳng thiếu gì.

Cái mà chúng ta đang nói là bên cạnh vết mực đen ngòm lại nổi lên hai vết son sáng chói. Đó là tình thương giữa Công Tử Thọ và Cấp Tử.

Là con của những kẻ xấu xa nhất trong xã hội, hai chàng nầy lại nổi bật lên như hai luồng ánh sáng giữa bầu trời đêm.

Nếu không có những tấm lòng xấu xa đầy bất nhân bất nghĩa của Vệ Tuyên Công, nàng Tuyên Khương và Sóc thì đâu thấy cái quỷ báu của Thọ và Cấp Tử. Cũng như không có mối tình thương cao quý của Thọ và Cấp Tử thì làm sao thấy rõ cái hèn mạt của những người cùng chung máu huyết kia.

Câu chuyện Cấp Tử và Công Tử Thọ với Công Tử Sóc chẳng khác nào hai tấm gương một đục một trong, để song song nhau.